Wśród wielu nazwisk polskiej kardiochirurgii szczególne miejsce zajmuje kardiochirurg Jan Witold Moll – człowiek, który jako pierwszy w Polsce podjął próbę przeszczepu serca. Choć próba była nieudana, lekarz na zawsze zapisał swoje imię w historii polskiej kardiochirurgii i był dobrze znaną postacią również za granicą – pisze portal ilodz.com.
Choć Jan Witold Moll urodził się w Kowalewie Pomorskim, jednak przez większość swojego życia i pracy lekarskiej przebywał w Łodzi. Jak wyglądała droga życiowa kardiochirurga, jego osiągnięcia w rozwoju polskiej medycyny i inne ciekawostki z jego życia – przeczytacie w poniższym materiale.
Miłość do medycyny od najmłodszych lat, albo jak wyglądało dzieciństwo i młodość lekarza
Jan Witold Moll urodził się w 1912 roku w Kowalewie Pomorskim w rodzinie miejskiego farmaceuta Tadeusza Molla. Rodzina była dość zamożna – ojciec dobrze znał się na medycynie, a nawet prowadził własną aptekę w Inowrocławiu. Dlatego już od najmłodszych lat chłopiec dobrze orientował się w branży medycznej, która go z czasem bardzo zainteresowała i której on później poświęcił całe życie.
W Inowrocławiu, gdzie działała apteka ojca, Jan zdobył pierwsze wykształcenie – ukończył gimnazjum (obecnie Liceum im. Jana Kasprowicza). Następnie młody człowiek zdecydował się rozwijać w kierunku medycznym, dlatego pojechał zdobywać wiedzę najpierw do Poznania, później do francuskiego miasta Nancy, a na koniec do stolicy Polski.
W Warszawie Jan Witold Moll otrzymał dyplom lekarza na przeddzień wybuchu II wojny światowej.
Początek kariery lekarza
Wraz z wybuchem II wojny światowej Jan wyjechał do polskiego miasta Radomia, gdzie rozpoczął pracę jako chirurg. W Radomiu wykonywał operacje chirurgiczne pod kierunkiem chirurga Kazimierza Nowakowskiego. Ten okres życia Jana Witolda Molla był bardzo trudny, ponieważ musiał ratować żołnierzy Armii Krajowej, narażając własne zdrowie i życie. Chłopak doskonale rozumiał, że takie jest powołanie lekarza – pomagać innym ludziom, pomimo wszystko, dlatego z całym zapałem oddawał się swojej ulubionej pracy.
Pracując owocnie i wkładając ogromne wysiłki w rozwój medycyny i chirurgii w Polsce, Jan Witold Moll uzyskał w 1946 roku stopień doktora.
Po zakończeniu II wojny światowej, w 1949 roku Jan Witold Moll pracował w Szpitalu im. Józefa Strusia w Poznaniu. Szpital wiele mu zawdzięcza, bo to dzięki niemu powstał niemal „od zera” oddział torakochirurgii.
W czerwcu 1958 roku lekarz został przeniesiony z Akademii Medycznej w Poznaniu do Akademii Medycznej w Łodzi, gdzie zaproponowano mu stanowisko kierownika II Kliniki Chirurgicznej Szpitala Klinicznego im. Seweryna Sterlinga. Pracował owocnie i nieprzerwanie na tym stanowisku aż do przejścia na emeryturę w 1983 roku. Równolegle został również powołany na stanowisko dyrektora Instytutu Kardiologii Akademii Medycznej w Łodzi.
Przełomowy okres w karierze lekarza
Przełomowym okresem w karierze lekarza było roczne stypendium Fundacji Rockefellera, kiedy Jan Witold Moll został wysłany do kliniki chirurgicznej uniwersytetu w Minneapolis w USA. Była to wyjątkowa okazja dla jego dalszego rozwoju i pracy jako lekarza.
Pobyt w Stanach Zjednoczonych dał Janowi Witoldowi Mollowi szansę pracy pod kierownictwem założyciela amerykańskiej kardiochirurgii, Clarence’a Waltona Lilleheia, który w latach 50. XX wieku przeprowadzał pierwsze na świecie operacje na otwartym sercu. Pracując pod opieką tak wybitnej osoby, Jan Witold Moll sam zainspirował się operacjami kardiochirurgicznymi i zapoznał się z aktualnymi osiągnięciami w kardiochirurgii.
Pobyt w USA był korzystny dla polskiego lekarza, ponieważ dał mu możliwość odwiedzenia przodujących ośrodków chirurgii serca i naczyń. Takie doświadczenie bardzo przydało się polskiemu lekarzowi – wrócił do ojczyzny z bogatym bagażem nowych umiejętności i chęcią pomagania ludziom.
Powrót do Łodzi i dalsze życie lekarza
Po powrocie z USA do Łodzi mężczyzna postanowił nie marnować czasu i wykorzystać zdobyte wiedzę i umiejętności maksymalnie z korzyścią. Zastosował je w swojej klinice, dzięki czemu w Łodzi później powstał ośrodek kardiochirurgii, specjalizujący się w chorobach serca, naczyń i klatki piersiowej.
Rok 1959 na zawsze zapisał się w historii polskiej kardiochirurgii. To właśnie wtedy lekarz Jan Witold Moll w Łodzi przeprowadził pierwszą operację z wykorzystaniem krążenia pozaustrojowego na aparacie płucoserce.
Jakiś czas później, a dokładnie w 1963 roku, Jan Witold Moll przeprowadził kolejną operację, która była pierwszą w Polsce. Była to operacja poszerzenia zwężonej zastawki mitralnej u kobiety ciężarnej, która była w stanie krytycznym. Interwencja chirurgiczna zakończyła się powodzeniem.
W 1967 roku lekarz przeprowadził także pierwszą w Polsce implantację sztucznej zastawki aortalnej. Ponadto w tym samym roku wszczepił pacjentowi pierwszy sztuczny rozrusznik serca, stosując elektrody nasierdziowe. Rok po roku kardiochirurg dokonywał niesamowitych rzeczy, na które wcześniej nikt w Polsce się nie odważył.
Dwa lata później próbował dokonać rzeczy nie do pomyślenia – pierwszego w Polsce przeszczepu serca. Zrobił to rok po pierwszej takiej operacji na świecie. Niestety, operacja nie powiodła się, ale to nie powstrzymało Jana Witolda Molla, który kontynuował pracę jako lekarz. Zdobyta wiedza i doświadczenie zastosował w leczeniu własnej choroby wieńcowej.
Wkład w rozwój polskiej kardiochirurgii
Lekarz Jan Witold Moll, pomimo nieudanej operacji przeszczepu serca, nazywany jest prawdziwym przełomem w historii polskiej kardiochirurgii. Oprócz wymienionych operacji, które wykonał jako pierwszy w swoim kraju, wprowadził także we współpracy z położnikami kompleksowy program prowadzenia kobiet w ciąży z wadami serca. Program ten obejmował także prowadzenie ciężarnych z sztucznymi zastawkami – uznano go za cenny nie tylko w skali krajowej, ale także międzynarodowej.
Poza tym, że Jan Witold Moll pracował skutecznie jako lekarz, stał się również mentorem i nauczycielem dla kolejnych pokoleń kardiochirurgów. Lekarz stworzył szkołę chirurgiczną, której absolwenci stali się wpływowymi lekarzami na kierowniczych stanowiskach w różnych zakątkach kraju.
Jan Witold Moll był także szanowany w towarzystwach naukowych. Był członkiem licznych krajowych i międzynarodowych medycznych towarzystw naukowych, a także honorowym członkiem wielu uniwersytetów zarówno w Polsce, jak i za granicą. Miał liczne publikacje naukowe – drukowane książki i artykuły naukowe w czasopismach fachowych zarówno w kraju i za granicą.
Za tak produktywną pracę lekarz otrzymał wiele honorowych wyróżnień. Odznaczony został m.in. Krzyżem Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Krzyżem Zasługi. Jan Witold Moll był również laureatem wielu nagród naukowych Ministra Zdrowia. Jego nazwisko na zawsze pozostanie w historii światowej medycyny. W 1984 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Białymstoku.
Zmarł utalentowany naukowiec i lekarz z Łodzi w Wrocławiu – podczas kolejnej pracy w ramach kongresu naukowego medycznego. Znany łodzianin został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi.
Za tak owocną pracę lekarz otrzymał szereg wyróżnień. W szczególności odznaczony Również Jan Witold Moll został laureatem wielu nagród medycznych Ministra Zdrowia. Jego imię na zawsze pozostało w historii światowej medycyny. Również w 1990 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Białymstoku.
Utalentowany naukowiec i lekarz z Łodzi zmarł we Wrocławiu – podczas kolejnego medycznego zjazdu naukowego. Znany łodzianin został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi.
