Przyjeżdżając do jakiegokolwiek miasta, zawsze szukamy ciekawych zabytków do zobaczenia i poznajemy tradycyjne potrawy miasta lub regionu, które są unikalne dla tego miejsca – podaje portal ilodz.com.
Podobnie jak inne duże polskie miasta, Łódź ma swoje tradycje i zwyczaje w kuchni. Starożytne miasto przemysłowe może pochwalić się ogromną ilością tradycyjnych pysznych potraw, zarówno prostych, jak i wyszukanych i wyjątkowych, które mogą zaskoczyć każdego smakosza.
Przeczytaj poniższy artykuł, aby dowiedzieć się, jakie tradycje panują w łódzkiej kuchni, co łodzianie jedzą od dawna i inne ciekawostki dotyczące specjałów miasta i województwa.
Zalewajka
Przede wszystkim gastronomiczną wycieczkę po mieście Łódź należy rozpocząć od tradycyjnej zupy, którą od dawna gotuje się tu zarówno w bogatych, jak i biednych rodzinach. Zupa ta nazywa się zalewajka i wywodzi się z regionu łódzkiego, choć przygotowywana jest również w innych częściach Polski.
Zalewajka to tradycyjna wiejska zupa z ziemniaków i zakwasu. Kolor zupy przypomina biały barszcz. W XIX wieku w Łodzi zalewajka była potrawą spożywaną o każdej porze dnia, nawet na śniadanie. Czasami do zalewajki dodawano suszone grzyby i cebulę, gdyż te dodatkowe składniki dodawały zupie smaku i bogactwa.
Nazwa tego dania pochodzi od sposobu jego przygotowania. Najpierw obrane ziemniaki krojono w kostkę, potem gotowano je razem z przyprawami, a następnie otrzymane ziemniaki zalewano żurem.
W tradycyjnej marynacie do zupy zawsze dodawany był czosnek i pieprz. Czasami dodawano również marchewkę, w zależności od preferencji gospodyni.
Kapusta z grochem
Innym znanym tradycyjnym daniem kuchni łódzkiej jest kapusta z grochem. Potrawa ta znana jest niemal każdemu Polakowi dzięki przysłowiu, a także temu, że od dawna wchodzi w skład tradycyjnych, uroczystych potraw na świąteczny stół. Kapustę z grochem w Łodzi gotuje się w Wigilię – jest ona integralną częścią dwunastu uroczystych potraw chudych.
Kapusta z grochem na zawsze wpisała się w kulinarną historię Łodzi. Danie to jest ulubionym w niemal wszystkich domach województwa – gotuje się je zarówno w mniej zamożnych, jak i bogatych rodzinach. Dawniej było to danie codzienne – proste do przygotowania i przystępne pod względem składników. Kapusta była łatwa do zdobycia, ponieważ uprawiana była przez rolników w różnych częściach Polski, ponadto była też łatwa do przechowywania. Dawniej kapusta i groch stanowiły podstawę diety zwykłych mieszkańców województwa.
Rzeczywiście, kapusta z grochem była nieodzowna w łódzkiej kuchni o każdej porze roku. Potrawę tę można było śmiało spożywać w okresie postu, przygotowywano ją na Boże Narodzenie i Wielkanoc, a nawet na stole weselnym zawsze była obecna. Kapusta z grochem jest obecna także we współczesnej kuchni łódzkiej – podaje się ją jako przystawkę do dań mięsnych.
Wodzianka
Wodzianka to kolejna tradycyjna zupa kuchni łódzkiej, która od dawna jest tu spożywana. Jest to proste płynne danie, które gotuje się na Śląsku i w centralnej Polsce, w tym w Łodzi.
Przepisy na wodziankę można spotkać w zupełnie różnych wariantach – każda gospodyni mogła dodać do dania coś innego, czyniąc je wyjątkowym, mimo że jest to proste danie. Podstawą wodzianki jest chleb i wrzątek. W rzeczywistości wodzianka to zupa z czerstwego chleba, który najpierw był krojony i zalewany wrzątkiem. Dodawano do tego czosnek i tłuszcz, a pożądanym elementem dania były także skwarki i smalec.
Wodzianka stała się ulubionym daniem mieszkańców Łodzi i województwa, przede wszystkim dlatego, że jest smaczną i przyjazną dla budżetu wersją tradycyjnej kuchni. Zupa powstała w okresie ogólnej biedy w kraju, gotowano ją codziennie, często jedzono ją na śniadanie. Ludzie jedli też wodziankę w okresie Wielkiego Postu, ale w tym okresie nie dodawali do potrawy smalcu i skwarek.
Śledź pod pierzynką
Innym tradycyjnym daniem kuchni łódzkiej jest śledź pod pierzynką. Podobnie jak poprzednie dania, śledź pod pierzynką to prosta i smaczna potrawa z przystępnych składników. Danie to było często podawane w domach łódzkich robotników, jedzono go również w okresie postu.
Sama potrawa składała się z głównego składnika, czyli śledzia, oraz pieczonych lub gotowanych ziemniaków i podawano ją na stół na zimno. Wszystkie składniki były dostępne i niedrogie, więc mogły je nabyć zarówno bogate, jak i niezamożne rodziny.
Danie to miało jedną osobliwość: aby dobrze ugotować śledzia, należało go długo moczyć w wodzie. Następnie śledź trafiał do mleka, gdzie był infuzowany od dwóch do trzech godzin.
Zupa gruszkowa
Zupa gruszkowa pojawiła się w kuchni łódzkiej około XIX wieku i od tego czasu stała się jedną z najbardziej lubianych i popularnych potraw. Była to gęsta zupa o brązowym kolorze i słodko-kwaśnym smaku, dość ciekawe i aromatyczne danie, które przyciągało zapachem dojrzałych gruszek, z których przygotowano potrawę.
Zupa ta była dość rozpowszechniona w Łodzi. Gruszki były często uprawiane w gospodarstwach domowych, a później owoce te stały się tak popularne, że zaczęto uprawiać różne odmiany gruszek. W ten sposób gruszki pojawiły się zarówno w słodkich daniach, jak i w zupach, stając się lokalnym przysmakiem.
Tatarczuch
Tatarczuch to słowo i potrawa, które wcale nie pochodzą z Polski. Niemniej jednak to tureckie słowo kojarzy się z tradycyjną kuchnią Łodzi. Historycznie na tych ziemiach przez jakiś czas mieszkali Tatarzy i stąd właśnie wzięła się ta potrawa.
Tatarczuch to prostokątny brązowy chleb z mąki gryczanej, który ma słodki miodowy smak. Tradycja gotowania tej potrawy sięga XIX wieku. W tym czasie mieszkający tu Tatarzy aktywnie zajmowali się handlem, w tym sprzedażą zboża. Żony kupców piekły gryczane placki i sprzedawały je na targu. W ten sposób chleb ten stał się powszechnym elementem codziennej diety mieszkańców Łodzi i zyskał miano tradycyjnego dania, lokalnego przysmaku.
Kugel
Dawno temu Łódź była domem dla ogromnej liczby Żydów, którzy przywieźli ze sobą sporo swoich zwyczajów i tradycji, w tym sposoby przyrządzania potraw. Do tych tradycyjnych potraw żydowskich w kuchni łódzkiej należy kugel.
Kugel przypomina zapiekankę lub budyń. Klasyczna wersja tej potrawy powstaje z makaronu, gęsiego tłuszczu i jaj (jajka służyły do wypełnienia pieroga). Istniały jednak różne wariacje tego dania – mięsne, buraczane, na słodko (z kaszą manną i wiśniami), ryżowe, jabłkowe itp.
Niektórzy Żydzi uważali, że spożywanie kugla w żydowski szabat przynosi duchowe błogosławieństwo. Danie to było często elementem uroczystego posiłku. W Łodzi kugel robiono z ziemniaków, ale obecnie ta potrawa została zapomniana.
Pierniki marchewkowe
Mieszkańcy województwa łódzkiego lubili też jeść słodkie potrawy. Tak zwane pierniki marchewkowe stały się tradycyjną potrawą, która często gościła na świątecznym stole. Do wykonania pierników marchewkowych często używano słodkich odmian marchwi. Do dania dodawano rodzynki i różne przyprawy (np. goździki), owoce kandyzowane, skórkę pomarańczową lub gałkę muszkatołową. Dzięki tym składnikom pierniki marchewkowe były bardzo aromatyczne i smaczne, co sprawiło, że stały się ulubionym deserem świątecznym wśród mieszkańców Łodzi i województwa.
