Sport jest integralną częścią życia każdego człowieka. Jedni się w niego angażują, inni lubią oglądać zawody w telewizji lub przebywać w gronie podobnie myślących kibiców na stadionach z tysiącami miejsc – informuje portal ilodz.com.
Mieszkańcy Łodzi od dawna uprawiali różnego rodzaju aktywności – dla rozrywki, kondycji i zdrowia – ale sport zawodowy pojawił się znacznie później.
Jak narodził się sport w Łodzi, jakimi zajęciami początkowo zajmowali się mieszkańcy i inne ciekawostki z historii sportu przeczytasz w poniższym artykule.
Towarzystwo Strzeleckie w Łodzi, czyli organizacja, która zapoczątkowała sport zawodowy w mieście
Historycy uważają, że oficjalną datą narodzin sportu w Łodzi jest rok 1824, kiedy to niemieccy sukiennicy (miejscowi fabrykanci) założyli towarzystwo strzeleckie. To właśnie Łódzkie Towarzystwo Strzeleckie zapoczątkowało sport wyczynowy w naszym mieście i dało początek innym tego typu organizacjom, które łączyły ludzi o wspólnych zainteresowaniach i ideach.
Jakie były przesłanki do powstania towarzystwa? Nie jest tajemnicą, że na początku XIX wieku miasto Łódź aktywnie prosperowało i rozwijało się, oczywiście nie bez starań wspomnianych gigantów przemysłowych, którzy tworzyli potężne przedsiębiorstwa, zapewniali miejsca pracy i rozwijali miasto we wszystkich dziedzinach jego działalności.
I tak, o ile w 1820 roku w Łodzi mieszkało około ośmiuset osób, to w ciągu kilku lat ich liczba wzrosła do pięciu tysięcy. Aktywnie przybywali tu Niemcy, bo widzieli perspektywy życia i pracy w Łodzi. W późniejszym okresie przedstawiciele tej narodowości stanowili większość fabrykantów w mieście.
Niemcy przywieźli więc ze sobą nie tylko pomysły biznesowe, które z powodzeniem wdrażali, ale także tradycje i zwyczaje. Wśród nich było rozpowszechnione z krajów zachodnich zamiłowanie do strzelectwa. Zjednoczeni tą wspólną pasją fabrykanci założyli w Łodzi własne towarzystwo strzeleckie, na czele którego w pierwszych latach stał Johann Fiedler.
Działalność klubu strzeleckiego i pierwsze zawody strzeleckie w Łodzi
Jakiś czas po jego założeniu w mieście odbyły się pierwsze zawody strzeleckie, do których używano specjalnie zakupionych strzelb. Nie wszyscy chętni mieszkańcy Łodzi mogli zostać członkami związku strzeleckiego – w szeregi strzelców nie mogli wstępować przeciętni mieszkańcy, tylko zamożni obywatele, głównie robotnicy fabryczni.
Co ciekawe, początkowo w szeregach towarzystwa praktycznie nie było Polaków – rodowici mieszkańcy miasta nie byli zbyt przychylnie nastawieni do sportu. Z czasem sytuacja nieco się zmieniła i do towarzystwa wstąpiła niewielka liczba Polaków. Z tego powodu w latach trzydziestych organizacja była represjonowana – Polacy zasilali szeregi powstańców, a spotkania powstańcze odbywały się w murach lokalu towarzystwa.
Członkowie towarzystwa odbywali regularne treningi strzeleckie – takie wydarzenia były ważne nie tylko dla rozwoju sportu, ale także dla utrzymania statusu członków towarzystwa. Faktem jest, że spotkania świeckie były koniecznością dla tak szanowanych fabrykantów.
Powstanie i rozwój kolarstwa
Jak wspomniano wyżej, za narodziny sportu w mieście uznaje się powstanie Łódzkiego Towarzystwa Strzeleckiego. Niemieccy fabrykanci wprowadzili w Łodzi wiele innowacji, w tym kolarstwo, które było kolejną aktywnością, która się tu rozwinęła.
Fabrykanci nieustannie dbali o przypominanie społeczeństwu o swoim statusie i zacności. Często jednoczyli się w odrębnych organizacjach, klubach i towarzystwach, szukając nowych rodzajów rozrywek i sposobów spędzania wolnego czasu, aby móc pożytecznie spędzać świecki czas. W ten sposób powstało Łódzkie Towarzystwo Cyklistów, które obecnie uważane jest za najstarszy klub kolarski w naszym mieście. Powstało ono w 1886 roku.
Towarzystwo było otwarte głównie dla polskich Niemców, którzy musieli posiadać własny dwukołowy środek transportu. Kolejnym warunkiem przynależności do towarzystwa rowerowego była comiesięczna składka na uzupełnienie skarbca klubu.
Warto zauważyć, że rowery były wówczas dość drogą „przyjemnością”. Koszt jednego takiego pojazdu wynosił około 120 rubli, co było sumą, na którą nie każdy mieszkaniec Łodzi mógł sobie pozwolić. Dlatego też w pierwszych latach działalności klub miał status wyłącznie elitarny, który starał się utrzymać na wszelkie możliwe sposoby poprzez częste spotkania, uroczyste śniadania, spotkania świeckie, przyjęcia i inne spotkania, na których gromadziła się cała klubowa szlachta.
Jednym z ważniejszych wydarzeń społecznych w życiu klubu były pierwsze zawody kolarskie. Odbywały się one niemal natychmiast po założeniu towarzystwa w Rudzie Pabianickiej, a na ich oglądanie zbierały się dziesiątki osób.
Działalność łódzkiego towarzystwa kolarskiego przerwała I wojna światowa. Dopiero po jej zakończeniu klub wznowił swoją działalność. Jakiś czas później Łódzkie Towarzystwo Cyklistów połączyło swoją działalność z innym klubem sportowym w mieście.
Szybki rozwój sportu, czyli jak w Łodzi pojawiały się kolejno nowe towarzystwa
Wzorem poprzednich związków sportowych, w Łodzi zaczęły powstawać kolejne nowe towarzystwa i kluby. Stopniowo powstawały i rozwijały się sporty na świecie i w nowoczesnej Polsce, a ich sympatycy łączyli się w odrębne organizacje.
Legalizacja polskich stowarzyszeń sportowych nie była łatwa, ale według danych statystycznych w Łodzi przed I wojną światową działało jedenaście takich towarzystw. Wśród nich było Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, wchodzące w skład Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego o tej samej nazwie. Łódzki oddział klubu Sokół był trzecim tego typu w całym kraju. Powstał w 1905 r.
W początkowym okresie organizacja ta działała nielegalnie (jak już zaznaczyliśmy, legalizacja polskich stowarzyszeń sportowych nie była łatwa), więc szybko została wykryta i „stłumiona”. Taki sam los czekał wszystkie oddziały towarzystwa gimnastycznego w Polsce. Jednak zaradni członkowie klubu wymyślili pewien trik: tworzyli towarzystwa o innych nazwach, gdzie w dokumentacji nie pojawiało się słowo „gimnastyka”, co pozwoliło im działać aż do II wojny światowej.
Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Łodzi spotkał tragiczny los. Druga wojna światowa wprowadziła swoje zmiany w życiu członków klubu – hitlerowcy nie traktowali przychylnie takich stowarzyszeń, więc najpierw prześladowali i szpiegowali członków klubu. Po pewnym czasie władze okupacyjne wprowadziły całkowity zakaz działalności towarzystwa gimnastycznego, uznając je za element niebezpieczny dla swojej propagandy.
Po klubie gimnastycznym w 1909 roku powstał klub ŁKS. Klub ten był jednym z założycieli Łódzkiej Ligi Piłki Nożnej i jest obecnie jednym z najbardziej znanych klubów sportowych w naszym mieście.
Właściwie wszystkie organizacje sportowe, których działalność przerwała II wojna światowa, wznowiły swoją pracę dopiero po jej zakończeniu. W kolejnych latach różne dyscypliny sportu w Łodzi stały się częścią codziennego życia społecznego, rozwinęły się i osiągnęły nowy poziom. Obecnie sport jest integralną częścią miasta.
