W dzisiejszych czasach rowery to całkiem zwykła rzecz, którą posiada niemal każdy obywatel. Ponadto rowery stały się prawdziwym trendem naszych czasów ze względu na to, że pozwalają na prowadzenie aktywnego trybu życia, nie szkodzą środowisku i pozwalają na szybkie poruszanie się po wielkim mieście podczas korków – informuje strona ilodz.com. Również rowery wpływają na funkcjonowanie miasta w całości i pomagają tworzyć w nim komfort, bezpieczeństwo i przyjazność dla środowiska.
Trudno to sobie wyobrazić, ale kiedyś rowery w Łodzi były swego rodzaju przywilejem, który nie był dostępny dla wszystkich. Skąd pojawił się ten transport w mieście, jak rozwijał się ruch rowerowy i inne ciekawostki z nim związane – o tym w artykule poniżej.
Pierwsze stowarzyszenia sportowe w mieście, które dały impuls do rozwoju sportu rowerowego
Wiek XIX dla Łodzi cechował się powstaniem wielu różnych stowarzyszeń – filantropijnych, kulturalnych, spółdzielczych i innych. W czerwcu 1824 roku w Łodzi powstało potężne Towarzystwo Strzeleckie – elitarna organizacja, której zadaniem było zjednoczenie sukienników Europy Zachodniej.
Dołączyć do niego mogli wyłącznie łódzcy Niemcy, którzy przyjeżdżając w celu rozwoju działalności przemysłowej, przywieźli ze sobą własne zwyczaje, tradycje i kulturę. Uważa się, że to właśnie oni dali impuls do powstania sportu w Łodzi – założyli towarzystwa i organizacje. Dlatego badacze historii za datę początku sportu w Łodzi uznają rok 1824 – kiedy to powstała pierwsza taka organizacja.
Od tego właśnie momentu należy rozpoczynać historię rozwoju sportu w mieście, ponieważ w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XIX wieku na podobieństwo towarzystwa strzeleckiego powstały także towarzystwa kolarskie.
Towarzystwo rowerzystów, albo kolejna rozrywka dla łódzkich przemysłowców
Pierwsze Łódzkie Towarzystwo Cyklistów (Lodzer Cyklisten Verein) powstało w lipcu 1886 roku z inicjatywy Roberta Reisigera. Robert Reisiger był łódzkim Niemcem – jednym z nielicznych, który codziennie rano wraz z kilkoma innymi miłośnikami kolarstwa jeździł tym środkiem transportu.
Robert Reisiger uważany jest za założyciela tego towarzystwa, a także za jego pierwszego prezesa. Udało mu się zgromadzić wokół siebie niemal wszystkich łódzkich właścicieli rowerów, którzy byli w tamtym czasie i odprowadzali składki na rzecz towarzystwa – był to warunek członkostwa.
Rowery w Łodzi przyciągnęły również uwagę lokalnych przedsiębiorców – łódzkich producentów i przemysłowców, którzy chętnie zajmowali się różnymi aktywnościami. Ówcześni producenci uważnie śledzili nowe „trendy” w społeczeństwie, szukając nowych rodzajów wypoczynku – był to kolejny sposób na towarzyskie spędzanie czasu, towarzyskie rozmowy i spacery. Nie jest więc zaskoczeniem, że rowery szybko zyskały popularność wśród przemysłowców, którzy również dołączali się do stowarzyszenia.
Towarzystwo szybko nabierało rozpędu – główną rozrywką było przeprowadzanie zawodów i konkursów. Już w pierwszym roku pracy organizacji odbyły się pierwsze wyścigi rowerowe.
Bardzo szybko towarzystwo sportowe przekształciło się w prawdziwą platformę, do której należeli wyłącznie ludzie pochodzące z zamożnych łódzkich rodzin. Nie było tu „przypadkowych” uczestników – zgodnie z zasadami zostawali uczestnikami ci, którzy dokonywali comiesięcznych wpłat i posiadali własny dwukołowy transport. Ówczesna łódzka elita bardzo dbała o swój status i miejsce w społeczeństwie, dlatego nie było w tym towarzystwie zwykłych łodzian – nie można było dopuścić by na spotkania towarzyskie przychodzili prostacy. I do tego jeszcze rowery były wtedy drogie – przybliżony koszt jednego takiego dwukołowego środka transportu sięgał około 120 rubli.
Co ciekawe, rowerzyści polskiego pochodzenia byli głównie członkami innego stowarzyszenia – Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów, które powstało w 1886 roku. Rzecz w tym, że łódzka organizacja była elitarna i obejmowała mieszkańców pochodzenia niemieckiego.
Gdzie w przeszłości jeździli rowerami w Łodzi?
Jak już wspomnieliśmy, towarzystwo szybko zdobyło popularność i prężnie się rozwijało. Z czasem pojawiło się również pytanie o lokalizację, w której możliwe byłoby uprawianie kolarstwa. Pierwszą z takich lokalizacji był plac przy kościele Podwyższenia św. Krzyża przy współczesnej ulicy Tuwima.
Właśnie w tym miejscu postanowiono urządzić specjalną ścieżkę, po której można byłoby jeździć rowerami. Ponadto pierwsza taka specjalistyczna ścieżka (prototyp współczesnych ścieżek rowerowych) przeznaczona była do ćwiczeń z jazdy konnej.
Nieco później ten sam plac stał miejscem powstania budynku klubowego i kręgielni.
Wewnątrz samego toru kolarskiego członkowie towarzystwa zorganizowali pierwszy w Łodzi kort tenisowy, na którym odbywały się zawody tenisowe. W zimie na terenie tego kortu powstawała ślizgawka.
Dalszy ciąg historii Łódzkiego Towarzystwa Cyklistów
Towarzystwo nadal się rozwijało i promowało kolarstwo na terenie miasta Łodzi. Wszystko zmieniło się w 1914 roku, kiedy wybuchła I wojna światowa, która przerwała działalność organizacji. Wojna spowodowała, że trzeba było zmienić priorytety, zapomnieć o „rozrywce na dwóch kółkach” i dobrobycie.
Towarzystwo odnowiło się dopiero w grudniu 1918 roku poprzez połączenie z inną organizacją – tzw. SS „Union”. Towarzystwo to powstało w Łodzi w 1897 roku z inicjatywy braci Teodora i Aleksandra Plitzów. W rzeczywistości była to jednostka strukturalna głównego oddziału SS „Union”, który działał w Petersburgu.
Łódzki oddział SS „Union” rozpoczął swoją działalność w mieście jeszcze pod koniec 1898 roku. Towarzystwo prowadziło swoją działalność poprzez organizowanie wyścigów kolarskich na trasie Zgierz-Głowno. Organizacja znana jest również z przeprowadzenia pierwszych publicznych wyścigów kolarstwa torowego w Łodzi – w szczególności na wynajętej lokalizacji na terenie Heleniowa. Do wyścigów przeprowadzanych dzięki staraniom tej organizacji często dołączali goście z zagranicy – zagraniczni kolarze zawodowi. Często w wyścigach startowali też kolarze amatorzy.
Od tego czasu kolarstwo stało integralną częścią życia mieszkańców Łodzi.
Rowery w Łodzi we współczesnych czasach: infrastruktura, standardy i możliwości
Kiedy „boom” motoryzacyjny w dużych miastach europejskich ustąpił, a społeczeństwo zaczęło zmierzać w kierunku transportu bardziej przyjaznego środowisku, tradycyjny transport dwukołowy powrócił do mody poruszania się po mieście Łódź. Z czasem w mieście powstało więcej ścieżek rowerowych, stworzono nowe możliwości jazdy na rowerze, a także powstały wydzielone trasy rowerowe, na których fani tego transportu mogą aktywnie i przyjemnie spędzać czas.
Między innymi, w 2022 roku została otwarta pierwsza w Łodzi dwukierunkowa droga rowerowa, która została urządzona na ulicy Jaracza. Ponadto miasto wprowadziło szereg standardów dotyczących ruchu rowerowego, które pozwalają regulować ruch rowerzystów, czyniąc ich poruszanie się po mieście bezpiecznym.
Na rok 2020 w Łodzi urządzonych zostało 211 kilometrów ścieżek rowerowych, na dodatek miasto uważane jest za jednego z liderów pod względem liczby aktywnych stowarzyszeń rowerowych, zajmując drugie miejsce po stolicy Polski. Stowarzyszenia dbają o rozwój transportu rowerowego w mieście i zwracają uwagę na główne problemy infrastruktury rowerowej, przyciągając jeszcze więcej łodzian do tego rodzaju transportu.
